Waarom we het levensverhaal uitvragen tijdens een assessment [3]
Een belangrijk onderdeel van het assessment, of een kandidaat nu voor een selectie-, ontwikkel, – of loopbaanassessment komt is het psychologisch interview. In dit interview worden de competenties uitgevraagd die van belang zijn voor de onderzochte functie. Om deze in de juiste context te kunnen plaatsen is het belangrijk om ook meer achtergrond van een kandidaat te kennen. Daarom besteden wij in het interview ook veel aandacht aan iemands levensverhaal. Wat heeft hem of haar gevormd in het leven? Welke gebeurtenissen en omstandigheden liggen daaraan ten grondslag. Hoe ziet het gezin van herkomst eruit, wat is de rol van vader geweest en wat de rol van de moeder; welke invloed hebben broertjes en zusjes gehad; wat stond centraal in de opvoeding? Maar ook hoe was het op school (de lagere school, maar ook het voortgezet onderwijs). Daarnaast wordt er aandacht besteed aan impactvolle gebeurtenissen: welke inzichten heeft een kandidaat over zichzelf opgedaan vanuit die gebeurtenissen?
Waarom het levensverhaal van iemand ertoe doet tijdens een assessment, dat lees je hieronder!
1. Patronen ontdekken
Eigenlijk probeer je door middel van het levensverhaal van de kandidaat inzicht te krijgen in het hoe en waarom van iemands gedrag. Welke patronen vallen er te ontdekken? Maar ook welke overtuigingen liggen ten grondslag aan deze patronen? Hier zit natuurlijk geen goed of fout in. Dat is sowieso nooit het uitgangspunt van een assessment. Iemand is zoals hij is en dat is goed. Patronen zijn ontwikkeld vanuit een bepaalde situatie en die patronen waren voor dat moment effectief; anders had iemand ze niet ontwikkeld. Wel kan je samen met een kandidaat onderzoeken of de huidige patronen aansluiten bij wat er in een functie van iemand verwacht wordt. Ter illustratie: iemand die een conflict vermijdend patroon ontwikkeld heeft, zal in een functie waarin hij vaak met conflicten te maken krijgt, misschien helemaal niet goed uit de verf komen. Die persoon zal dan constant moeten stretchen; iets doen wat hem minder makkelijk afgaat. Overigens betekent dit niet dat eenmaal ingesleten patronen niet te doorbreken zijn. In het assessment betrekken we ook altijd het persoonlijkheidsbeeld: over welke persoonlijkheidseigenschappen beschikt iemand, die bepalen namelijk de aanleg om specifiek nieuw gedrag aan te leren.
“Patronen zijn ontwikkeld vanuit een bepaalde situatie en die patronen waren voor dat moment effectief. Samen met de kandidaat kun je onderzoeken of de huidige patronen aansluiten bij wat er in een functie van iemand verwacht worden.”
2. Inzicht krijgen in drijfveren en interesses
Een andere reden om dieper op iemands levensverhaal in te gaan tijdens het psychologisch interview is om beter zicht te krijgen op iemands interesses en drijfveren. Deze lopen vaak als een rode draad door iemands leven: hobby’s die iemand had als kind of puber, of keuzes die gemaakt zijn ten aanzien van school (“Eigenlijk had ik bij de politie gewild, maar in die tijd was daar geen plek, dus ben ik maar de MEAO gaan doen en zo ben ik in de sales terecht gekomen.”). Dit soort informatie geeft zicht op waarom iemand qua loopbaan in een bepaalde hoek terecht is gekomen; soms is dat veel meer ingegeven door de omstandigheden dan door bewuste eigen keuzes. Los van hoe iemand op een bepaalde positie terecht is gekomen, is het zinvol om iemands drijfveren scherp te krijgen: iemand die opteert voor een functie als manager in een nieuwe, dynamische, zich nog te ontwikkelen organisatie die als persoon sterk behoudend is en veel meer een type is om “op de winkel te passen”, kan als manager nog zo vaardig zijn, maar zal op die specifieke managementfunctie waarin het openstaan voor veranderingen juist heel erg van belang is, misschien wel helemaal leeglopen qua energie. Vandaar dat we hier aandacht aan besteden met behulp van iemands levensverhaal.
3. Betere context
Wat mij zelf altijd opvalt in de praktijk is dat door iemands levensverhaal te bespreken, er ook veel makkelijker lijntjes te leggen zijn met voorbeelden die kandidaten geven uit de dagelijkse praktijk. Kandidaten snappen het hoe en waarom van hun eigen gedrag vaak ook beter als we de context zoveel mogelijk meenemen in ons interview. Dit vergroot het draagvlak voor het advies dat uiteindelijk voortvloeit uit het assessment. En een advies dat ongeacht de uitkomst draagvlak vindt bij een kandidaat, is een belangrijk streven voor ons als organisatie.
Geschreven door: Miriam Stegehuis
Binnen LEV hr-professionals ben ik actief als assessment psycholoog. Het geeft me veel voldoening om mee te kunnen denken met kandidaten over een volgende stap in hun carrière. Dit kan zowel in het kader van selectie-, ontwikkel-, of loopbaanvraagstukken zijn. Het is mijn streven om niet alleen competenties en vaardigheden in kaart te brengen, maar juist ook iemands drijfveren (datgene waar iemand twinkeltjes van in zijn of haar ogen krijgt).
